Communicatieprofessionals als bruggenbouwers: lessen van senator Mei Li Vos

Op 22 maart bezocht Mei Li Vos, fractieleider van de Partij van de Arbeid in de Eerste Kamer, het kantoor van Omnicom PR Group. OPRG nodigde haar uit om meer inzichten te krijgen in het werk van de Eerste Kamer. Daarnaast deelde ze haar advies hoe je als communicatieprofessional om kan gaan met polarisatie rondom complexe zaken zoals klimaatbeleid. Ten slotte blikte ze vooruit op de toekomst. Hoe gaat de Eerste Kamer om met complexe onderwerpen zoals ESG (environmental, social and governance)-beleid? En hoe draagt communicatie daaraan bij? Dat lees je in deze blog.

Sinds 2019 bekleedt Mei Li Vos met veel gedrevenheid haar zetel in de Eerste Kamer. De Eerste Kamer controleert wetten in de laatste fase, en is daardoor onderdeel van het stelsel van checks en balances in ons wetgevingsproces. ‘Nerdwerk’ noemt ze het ook wel; dankbaarder werk dan wat ze deed voor de Tweede Kamer, waar ze voorheen lid van was. In haar huidige rol kan Vos haar strijdbaarheid niet altijd kwijt. “Ik stuitte laatst op het probleem dat hulphonden heel duur zijn voor mensen die baat bij ze hebben. In de Tweede Kamer kan je, als je overtuigd bent dat het zin heeft, een initiatiefnota indienen, maar dus niet in de Eerste Kamer.” In de Eerste Kamer worden voorgenomen wetten immers enkel getoetst op uitvoerbaarheid en op hun samenhang met andere wetten; de senaat neemt geen initiatieven. Desondanks beschouwt Vos deze vorm van politiek als onmisbaar.

Als politicus kom je veel verschillende standpunten tegen. Klimaat is bijvoorbeeld een onderwerp waar groepen erg tegenover elkaar staan. Ook bij de recente Provinciale Statenverkiezingen werd goed duidelijk hoe polarisatie tegenwoordig het Nederlandse volk verdeelt. BBB kwam immers als tegengeluid van politiek Den Haag en zijn stikstofbenadering als grootste uit de stembus. Volgens Vos is verbinding zoeken en begrijpen waarom mensen vinden wat ze vinden de manier om om te gaan met polarisatie.

Volgens Vos ligt hier een taak voor zowel de politiek als communicatieprofessionals. Ze vindt dat complexe zaken, zoals het recente kritische IPCC-klimaatrapport, tastbaar moeten worden gemaakt voor iedereen in Nederland. “Maak die vertaalslag. Leg uit waarom er een stroom van klimaatvluchtelingen zal ontstaan. Of dat we ‘s zomers niet meer naar Italië kunnen gaan omdat het te heet is als we nu niet handelen. Want de middelen om het klimaatprobleem op te lossen, hebben we; we benutten ze alleen niet.” Vos betoogt dat het milieu geen ‘links’ onderwerp is. “Uiteindelijk hebben we allemaal te maken met het milieu en de gevolgen daarvan. Het is een onderwerp van alle partijen en ieder bedrijf, maar de manier waarop we ermee omgaan verschilt.”

Zowel op politiek vlak als in haar persoonlijke leven past ze deze benaderingswijze toe. Ze begrijpt waarom actiegroepen zoals Farmers Defence Force en Extinction Rebellion ontstaan. “De geluiden van deze organisaties gaan soms ver, maar waar de activisten voor staan is begrijpelijk. Natuurlijk wil je dat je familiebedrijf blijft bestaan. Tegelijkertijd moet ook de planeet blijven bestaan. Aan ons als politici de taak om hierin oplossingen te vinden.” Ook in haar persoonlijke kring werd Vos geconfronteerd met polarisatie, waarbij een vriend en zij telkens verder uit elkaar kwamen te staan op verschillende standpunten. Toch blijft ze zijn aanwezigheid bij etentjes waarderen. “Juist door het gesprek aan te gaan leer je van elkaar. Als je goed naar elkaar luistert, dan zul je de kern van iemands zorgen vanzelf kunnen begrijpen. Juist dan kom je samen verder.” Van de stempel ‘wappie’ moeten we sowieso af, aldus Vos.

De toekomst? Vos ziet wel een scenario voor zich waarbij duurzaamheid aan de criteria wordt toegevoegd om relevante wetten te beoordelen. “Momenteel neemt zo’n derde van de partijen dit mee. Idealiter gaan we naar een toekomst waarbij dit in de gehele Eerste Kamer de normaalste zaak van de wereld wordt. Klimaatverandering is namelijk een probleem van iedereen.” Uiteindelijk willen we volgens Vos allemaal hetzelfde: een leefbaar Nederland. Daar moet ieder een steentje aan bijdragen. “Politiek is vaak niet leuk, maar het is wél relevant. Zorg dat je zelf ook wat doet, blijf praten met elkaar, ook al ben je het niet met ze eens,” vervolgt ze. Toch is de opkomst van ruim 58% voor de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart, waarmee de Eerste Kamerleden indirect worden gekozen, niet heel hoog. De uitdaging blijft om mensen mee te krijgen in het belang van de politiek, juist óók voor de Eerste Kamer.

Jacques Bettelheim, Director Public Affairs van OPRG, blikt met een zeer positief gevoel terug op het bezoek van Mei Li Vos: “Als communicatieadviesbureau dat integratie van public relations en public affairs hoog in het vaandel heeft staan adviseren we onze klanten om een actief pa-beleid te verbinden aan hun communicatiestrategieën. Daarom betrekken we ‘het politieke spel’ in adviezen aan onze klanten. Zo nemen we bedrijven en hun doelgroep waar mogelijk mee in complexe zaken, zoals het belang van een actief ESG-beleid. Met de lessen van Mei Li Vos op zak zorgen we voor nog stevigere bruggen tussen ver uit elkaar liggende partijen. Binnen OPRG passen we deze benadering onder andere toe door gedegen onderzoek te doen naar de behoeftes en standpunten van de doelgroep en alle andere relevante stakeholders van onze klanten. Onze strategieën worden vervolgens verder genuanceerd door deze verschillende visies.”